Γκελης Ν. Δημητριος [Δρ],

Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Εμψυχωτής (Medical Life Coach)

Γκελη Αικατερινη

Ιατρός, Ακτινολόγος, Άσσος, Κορινθίας

ΠΕΖΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Αμπελουργός, αμπελοπαραγωγός, οινογνώστης και οινοκριτής

Τις τελευταίες δεκαετίες έχει βελτιωθεί σημαντικά ο χρόνος επιβίωσης των ανθρώπων, με αποτέλεσμα να αυξάνει ο αριθμός των αιωνοβίων σε κάθε χώρα. Ο προσδοκόμενος χρόνος επιβίωσης των ανθρώπων εξαρτάται κυρίως από περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες [1].

Η μακροζωίοα είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο, το οποίο επηρεάζεται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες, τη συμπεριφορά (τρόποι αντιμετώπισης των στρες και των αντιξοοτήτων της καθημερινότητας), τον τύπο της προσωπικότητας, τους κοινωνικοδημογραφικούς παράγοντες και τη διατροφή, τα οποία επηρεάζουν τις φυσιολογικές διαδικασίες της γήρανσης και τη διάρκεια του βίου [9].

Η διατροφή, είναι αναγνωρισμένο ότι παίζει σημαντικότατο ρόλο στη μακροημέρευση, τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα των άνθρώπων. Γιαυτό το λόγο ο ρόλος της διατροφής στη μακροημέρευση των ανθρώπων τυγχάνει ευρυτάτης έρευνας διεθνώς.

Σε επιδημιολογικές και πειραματικές μελέτες που έχουν γίνει μέχρι τώρα βρέθηκε ότι η δίαιτα παίζει κεντρικό ρόλο στην παθογένεση πολλών χρόνιων νόσων που σχετίζονται με την πάροδο της ηλικία και τη βιολογία της γήρανσης [2].

Σήμερα υπάρχουν αποδείξεις ότι η Μεσογειακή δίαιτα [3] καθώς και ορισμένα τρόφιμα  προάγουν  τη μακροζωία.
Η καθημερινή δίαιτα και αρκετά από τα συστατικά της έχει αποδειχτεί ότι προσθέτουν επωφελή αποτελέσματα στην ανακούφιση αρκετών ασθενειών που τυπικά παρατηρούνται στους ηλικιωμένους πληθυσμούς.

Επιπλέον, τα επιγενετικά αποτελέσματα της δίαιτας, δηλαδή οι κληρονομούμενες αλλαγές της δραστηριότητας των γονιδίων που δεν οφείλονται σε αλλαγή της αλληλουχίας των γονιδίων, αλλά σε εξωγενείς παράγοντες και μεταβιβάζονται από τους γονείς στα παιδιά τους, μέσω του περιορισμού των θερμίδων και της κατανάλωσης τροφίμων, όπως το κόκκινο κρασί, χυμός πορτοκαλιού, προβιοτικά, πρεβιοτικά, έχουν τύχει υψηλού ενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια.

Μερικά τρόφιμα όπως το κόκκινο κρασί, η σκούρα σοκολάτα, τα καρύδια, τα φασόλια, τα αβοκάντος, ελαιόλαδο [4]  θεωρούνται και προάγονται ως αντιγηραντικές τροφές. Το κόκκινο κρασί είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες (π.χ. ρεσβερατρόλη).

Οι πολυφαινόλες είναι βιοενεργές χημικές ενώσεις που βρίσκονται σε αφθονία, όχι μόνον στο κόκκινο κρασί, αλλά και και στα φρούτα, λαχανικά,  και τα ροφήματα φυτικής προέλευσης. Οι επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της πρόσληψης των πολυφαινολών και της διατήρησης της υγείας. Αυτά τα επωφελή αποτελέσματα αποδίδονται στην αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντικαρκινική και νευροπροστατευτική δράση των πολυφαινολών [3].

Έχει αποδειχθεί η χημειοπροστατευτική δράση της ρεσβερατρόλης κατά ποικίλων καρδιαγγειακών διοαταραχών και του καρκίνου, τόσο σε επιδημιολογικές μελέτες, όσο και σε πειραματόζωα Επί πλέον η ρεσβερατρόλη διαθέτει αντιφλεγμονώδη ιδιότητα και πιθανόν ρυθμίζει τα επίπεδα της γλυκόζης  και του μεταβολισμού του λιπώδους ιστού. Μια δίαιτα πλούσια σε ρεσβερατρόλη προάγει τη μακροζωία και ανακουφίζει τις νευροεκφυλιστικές νόσους [5].

Βεβαίως σημαντικός ρυθμιστής της σχέσης μεταξύ της δίαιτας, της μακροζωίας και της ανθρώπινης υγείας παραμένει η κοινωνικοοικονομική κατάσταση του ατόμου, καθώς η υγιεινότερη διατροφή και η συνεχιζόμενη εκπαίδευση κοστίουν  ακριβότερα [6].

Όσον αφορά την Ελληνική πραγματικότητα το ελαιόλαδο  διαχρονικά έχει συμβάλλει στη διατήρηση της καλής υγείας και μακροημέρευσης, όσων Ελλήνων το χρησιμοποιούν με μέτρο στα πλαίσια της Μεσογειακής δίαιτας [7, 8, 9] με μικρό οικονομικό κόστος. Από την άλλη πλευρά το κόκκινο Αγιωργίτικο κρασί, που είναι πλουσιότατο σε πολυφαινόλες αποτελεί πολύτιμο φθηνό κρασί  για τον κάθε Έλληνα.

Μέχρι πρό τινος, βάσει πολυάριθμων μελετών του παρελθόντος, υπήρχε η οδηγία ότι, αρκούσε  η καθημερινή κατανάλωση  κόκκινου κρασιού από τους ενηλίκους άνδες σε ποσότητα 1-2 του κρασιού και για τις ενήλικες γυναίκες 1 ποτηράκι του κρασιού, για να προσλάβει κανείς ευεργετικές για τη διατήρηση της υγείας πολυφαινόλες και λοιπά αντιοξειδωτικά του κόκκινου κρασιού,  εφόσον φυσικά δεν υπάρχουν αντενδείξεις, που μπορεί να τις εντοπίσει ο γιατρός του καθενός.

Σήμερα αμφισβητούνται τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών   από τη μελέτη που έγινε σε 599. 912 συστηματικούς καταναλωτές οινοπνεύματος, χωρίς καρδιοκυκλοφορική νόσο, που δημοσιεύτηκε το 2018 στο έγκυρο ιατρικό περιοδικό Lancet. Η συγκριτική μελέτη της κατανάλωσης κρασιού >0 – ≤100 g εβδομαδιαίως προς την εβδομαδιαία κατανάλωση >100 – ≤200 g, >200 – ≤350 g ή >350 g περιορίζει το προσδόκιμο ζωής στην ηλικά των 40 ετών, περίπου 6 μήνες, 1-2 έτη, ή 4-5 έτη αντιστοίχως.

Συνοπτικά η μελέτη αυτή έδειξε ότι οι συστηματικοί καταναλωτές κρασιού, για να ελαχιστοποιηθεί ο  κίνδυνος  της θνησιμότητας, από οποιαδήποτε αιτιολογία, η μεγαλύτερη επιτρεπόμενη ποσότητα κατανάλωσης κρασιού είναι τα 100 γραμμάρια την εβδομάδα [10].

Επίσης σε μιαν άλλη  εκτεταμένη μελέτη αναφέρεται ότι, η κατανάλωση οινοπνεύματος είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου νοσηρότητας και αιτιών ουσιαστικής απώλειας της υγείας.
Βρέθηκε ότι, αυξάνει ο κίνδυνος θνησιμότητας από όλες τις αιτίες, και ιδιαίτερα από τον  καρκίνο,  αυξάνοντας την καταναλισκόμενη ποσότητα οινοπνεύματος, ενώ τα επίπεδα κατανάλωσης οινοπνεύματος που ελαχιστοποιύν την απώλεια της υγείας είναι τα μηδενικά.
Αυτά τα ερευνητικά ευρήματα υποδεικνύουν ότι θα χρειαστούν να γίνουν αναθεωρήσεις στην πολιτική ελέγχου κατανάλωσης των οινπνευματωδών, καταβάλλοντας προσπάθειες να πεισθεί το κοινό να περιορίσει τη συνολική κατανάλωση οινπνευματωδών [11].

Οι μόνοι τρόποι για να  να προσλάβει κανείς τις πολύτιμες πολυφαινόλες και τα αντιοξειδωτικά του κόκκινου κρασιού χωρίς να παίρνει ανεπιθύμητες ποσότητες οινοπνεύματος είναι:

Α. H κατανάλωση 2 κουταλιών ημερησίως του βιολογικού φυσικώς γλυκού κόκκινου Αγιωργίτικου κρασιού Γκελάντο, που είναι άκρατος οίνος, υψηλού ιατρικού ενδιαφέροντος, χωρίς πρόσθετα θειώδη και αφιλτράριστος [κατάλληλο κρασί και για φυτοφάγους (Vegans)]. To Γκελάντο παρασκευάζεται από κόκκινο Αγιωργίτικο σταφύλι, από το βιολογικό αμπελώνα Γκέλικος, στη Νεμέα.

Β. Σε περίπτωση όμως που σε κάποιο άτομο δεν αρέσει το κόκκινο κρασί ή δεν επιτρέπεται, για λόγους ειδικούς ιατρικούς,  να καταναλώνει οινοπνευματώδη, μπορεί να μη στερηθεί τα πολύτιμα συστατικά του κόκκινου κρασιού, αν καταναλώνει τις κάψουλες του συμπληρώματος διατροφής  Vinogkelin .

Kάθε κάψουλα Vinogkelin περιέχει σκόνη αποξηραμένων σπόρων και φλουδών του βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου σταφυλιού του αμπελώνα΄΄Γκέλικος΄΄ στη Νεμέα. .
Τα βιολογικά σταφύλια ΄΄Γκέλικος΄΄, επειδή είναι ξερικής παραγωγής τα κουκούτσια και οι φλούδες τους περιέχουν  εξαιρετική  πυκνότητα πολυφαινολών, ρεσβερατρόλης και των λοιπών αντιοξειδωτικών.

Παίρνοντας κανείς 2 κάψουλες Vinogkelin πρωί, μεσημέρι, βράδυ μαζί με το φαγητό του είναι σαν να πίνει ένα ποτηράκι του φυσικώς λιαστού, βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου Νεμέας  ‘‘Γκελάντο’’, χωρίς όμως να παίρνει το οινόπνευμα.
H κατανάλωση των καψουλών  Vinogkelin  δεν συνοδεύεται από οποιαδήποτε παρενέργεια.

Βιβλιογραφία

1. Kolovou G, Barzilai N, Caruso C, Sikora E, Capri M, Tzanetakou IP, Bilianou H, Avery P, Katsiki N, Panotopoulos G, Franceschi C, Benetos A, Mikhailidis DP. The Challenges in Moving from Ageing to Successful Longevity. Curr Vasc Pharmacol. 2013 Dec 18. [Epub ahead of print]

2. Rizza W1, Veronese N2, Fontana L3. What are the roles of calorie restriction and diet quality in promoting healthy longevity? Ageing Res Rev. 2013 Nov 27;13C:38-45. doi: 10.1016/j.arr.2013.11.002. [Epub ahead of print].

3. González S, Fernández M, Cuervo A, Lasheras C. Dietary intake of polyphenols and major food sources in an institutionalised elderly population. J Hum Nutr Diet. 2013 Mar 24. doi: 10.1111/jhn.12058. [Epub ahead of print]

4. Vasto S, Barera A, Rizzo C, Carlo MD, Caruso C, Panotopoulos G.
Mediterranean Diet And Longevity: An Example Of Nutraceuticals? Curr Vasc Pharmacol. 2013 Dec 18. [Epub ahead of print].

5. Fraczek M, Szumiło J, Podlodowska J, Burdan F. Resveratrol--phytophenol with wide activityPol Merkur Lekarski. 2012 Feb;32(188):143-6.

6.Trichopoulou A, Vasilopoulou E. Mediterranean diet and longevity. Br J Nutr. 2000 Dec;84 Suppl 2:S205-9.

7. Trichopoulou A, Critselis E. Mediterranean diet and longevity. Eur J Cancer Prev. 2004 Oct;13(5):453-6.

8. Psaltopoulou T, Naska A, Orfanos P, Trichopoulos D, Mountokalakis T, Trichopoulou A. Olive oil, the Mediterranean diet, and arterial blood pressure: the Greek European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC) study. Am J Clin Nutr. 2004 Oct;80(4):1012-8.

9. Chrysohoou C, Stefanadis C. Longevity and Diet. Myth or pragmatism? Maturitas. 2013 Dec;76(4):303-7. doi: 10.1016/j.maturitas.2013.09.014. Epub 2013 Oct 25.

10. Angela M Wood, et al.  Risk thresholds for alcohol consumption: combined analysis of individual-participant datafor 599 912 current drinkers in 83 prospective studies. Lancet. 2018 Apr 14; 391(10129): 1513–1523. doi: 10.1016/S0140-6736(18)30134-X. Correction in: Lancet. 2018 Jun 2; 391(10136): 2212.

11. GBD 2016 Alcohol Collaborators. Alcohol use and burden for 195 countries and territories, 1990–2016: a systematic analysisfor the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet. 2018 Sep 22; 392(10152): 1015–1035. doi: 10.1016/S0140-6736(18)31310-2. Correction
in: Lancet. 2018 Sep 29; 392(10153): 1116. Correction in: Lancet. 2019 Jun 22; 393(10190): e44.