Είστε εδώ

Ο ΟΙΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΑΙΟ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΣΑΜΑΡΕΙΤΗ©

Γκελης Ν. Δημητριος [Δρ],
Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Εμψυχωτής (Medical Life Coach)
Γκέλης Δ. Νικόλαος [Δρ}, Κόρινθος
Ψυχολόγος, Κόρινθος .(JavaScript must be enabled to view this email address)
Παυλιδελης Πετρος, Αθήνα
Χημικός Μηχανικός ΕΜΤ, Μαθηματικός, Φυσικός, Οινογνώστης, Γευσιγνώστης
Λειβαδάρος Πέτρος, Μεσαριά, Σαντορίνη
Έμπορος, βιολογικός καλλιεργητής, οινογνώστης, γευσιγνώστης
Σούλης Ιωάννης,
Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Ζάκυνθος
Νομικός Νίκος, Φηρά,Σαντορίνη
Τουριστικός Επιχειρηματίας, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την οινογνωσία και γευσιγνωσία.
ΑΛΑΒΕΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Πολιτικός Μηχανικός, Κόρινθος

Για να πει ο Ιησούς Χριστός την Παραβολή του «Καλού Σαμαρείτη» του δόθηκε η εξής αφορμή : Ένας  νομοδιδάσκαλος του Μωσαϊκού Νόμου (Eβραίος Ραβίνος) Τον ρώτησε περιπεκτικά: Τι σημαίνει να αγαπάμε τον πλησίον μας;».

Ο Χριστός για να διδάξει ότι  πρέπει να αγαπάμε όλους τους ανθρώπους χωρίς διακρίσεις αφηγήθηκε την παραβολή του καλού Σαμαρείτη. 

Λουκ. 10,25

Καὶ ἰδοὺ νομικός τις ἀνέστη ἐκπειράζων αὐτὸν καὶ λέγων  διδάσκαλε, τί ποιήσας ζωὴναἰώνιον κληρονομήσω;

Λουκ. 10,25

Και να, κάποιος διδάσκαλος του Μωσαϊκού νόμου σηκώθηκε και  με διάθεση να πειράξει τον Ιησού του  είπε: “διδάσκαλε, τι πρέπει να κάνω, για να κληρονομήσω την αιωνία ζωή;”

Λουκ. 10,26
ὁ δὲ εἶπε πρὸς αὐτόν· ἐν τῷ  νόμῳ τί γέγραπται; πῶς ἀναγινώσκεις;
Λουκ. 10,26
Ο δε Ιησούς του είπε• “τι είναι  γραμμένο στο νόμο; Τι καταλαβαίνεις απ’αυτά που διαβάζεις;”
Λουκ. 10,27
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· αγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου, καὶ τὸν πλησίον
σου ὡς σεαυτόν.
·
Λουκ. 10,27
Κι αυτός του απάντησε: “να αγαπήσεις Κυριον τον Θεόν σου με όλην σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχήν και με όλη τη δύναμή σου και με όλη σου τη διάνοια, και τον  πλησίον σου όπως τον  εαυτό σου.
Λουκ. 10,28
εἶπε δὲ αὐτῷ· ὀρθῶς ἀπεκρίθης·
τοῦτο ποίει καὶ ζήσῃ.
Λουκ. 10,28
Είπε δε προς αυτόν ο Ιησούς πολύ ορθά απάντησες,•αυτό να κάνεις και θα ζήσεις.
Λουκ. 10,29
ὁ δὲ θέλων δικαιοῦν ἑαυτὸν εἶπε
πρὸς τὸν Ἰησοῦν· καὶ τίς ἐστί
μου πλησίον;
Λουκ. 0,29
Αυτός όμως θέλοντας να δικαιώσει τον εαυτό του είπε προς τιον Ιησούν “και ποιός είναι ο πλησίον μου;”
Λουκ. 10,30
ὑπολαβὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν·ἄνθρωπός τις κατέβαινεν ἀπὸ Ἱερουσαλὴμ εἰς Ἱεριχώ, καὶ λῃσταῖς περιέπεσεν· οἳ καὶ
ἐκδύσαντες αὐτὸν καὶ πληγὰς
ἐπιθέντες ἀπῆλθον ἀφέντες ἡμιθανῆ τυγχάνοντα.
Λουκ. 10,30
Παίρνοντας ο Ιησούς τον λόγο είπε (την παραβολή):  “Ενας άνθρωπος κατέβαινε από την Ιερουσαλήμ στην  Ιεριχώ και έπεσε εις τα χέρια ληστών, οι οποίοι, αφού τον έγδυσαν και του προκάλεσαν πληγές, έφυγαν αφήνοντάς τον μισοπεθαμένο.
Λουκ. 10,31
κατὰ συγκυρίαν δὲ ἱερεύς τις
κατέβαινεν ἐν τῇ ὁδῷ ἐκείνῃ, καὶ
ἰδὼν αὐτὸν ἀντιπαρῆλθεν.
Λουκ. 10,31
Κατά συγκυρία (σύμπτωση) κάποιος
ιερεύς περνούσε απ’αυτό  το δρόμο και
ενώ τον είδε τον προσπέρασε.
Λουκ. 10,32
ὁμοίως δὲ καὶ Λευΐτης γενόμενος κατὰ τὸν τόπον, ἐλθὼν καὶ ἰδὼν ἀντιπαρῆλθε.
Λουκ. 10,32
Το ίδιο έκανε και κάποιος Λευΐτης, (είδος νεωκόρου) , ο οποίος μόλις  έφθασε στο μέρος εκείνο, τον πλησίασε τον πληγωμένον, τον είδε και τον προσπέρασε
Λουκ. 10,33
Σαμαρείτης δέ τις ὁδεύων ἦλθε κατ᾿ αὐτόν, καὶ ἰδὼν αὐτὸν ἐσπλαγχνίσθη,
Λουκ. 10,33
Όμως κάποιος Σαμαρείτης, που πορευόταν στο δρόμο, τον πλησίασε και μόλις τον είδε τον σπλαγχνίστηκε (τον λυπήθηκε)
Λουκ. 10,34
καὶ προσελθὼν κατέδησε τὰ τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἔλαιον καὶ οἶνον, ἐπιβιβάσας δὲ αὐτὸν ἐπὶ τὸ ἴδιον κτῆνος ἤγαγεν αὐτὸν εἰς πανδοχεῖον καὶ
ἐπεμελήθη αὐτοῦ
Λουκ. 10,34
Και πλησιάζοντάς τον, του έδεσε τα τραύματα, βάζοντάς τους οίνον και έλαιον και αφού τον ανέβασε στο ζώον του, τον οδήγησε σε κάποιο πανδοχείο και τον φρόντισε προσεκτικά.
Λουκ. 10,35
καὶ ἐπὶ τὴν αὔριον ἐξελθών,
ἐκβαλὼν δύο δηνάρια ἔδωκε τῷ
πανδοχεῖ καὶ εἶπεν αὐτῷ·ἐπιμελήθητι αὐτοῦ, καὶ ὅ,τι ἂν προσδαπανήσῃς, ἐγὼ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαί με ἀποδώσω σοι.
Λουκ. 10,35
Την επόμενη μέρα, εξερχόμενος από το πανδοχείο έβγαλε δύο δηνάρια  τα έδωσε στον πανδοχέα  και του είπε: Φρόντισέ τον προσεκτικά και ό,τι παραπάνω ξοδέψεις εγώ θα σου τα δώσω μόλις επιστρέψω.
Λουκ. 10,36
τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν
πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι τοῦ
ἐμπεσόντος εἰς τοὺς λῃστάς;
Λουκ. 10,36
Ποιός λοιπόν  απ’αυτούς τους τρείς σου φαίνεται ότι έγινε o πλησίον  εκείνου που έπεσε στα χέρια των ληστών;”
Λουκ. 10,37
ὁ δὲ εἶπεν· ὁ ποιήσας τὸ ἔλεος μετ᾿ αὐτοῦ. εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· πορεύου καὶ σὺ ποίει ὁμοίως.
Λουκ. 10,37
Εκείνος δε είπε• “αυτός που τον συμπόνεσε και τον ελέησε”. Είπε λοιπόν ο Ιησούς προς αυτόν:  Πήγαινε και κάνε και σύ το ίδιο.

 

Εικόνα 1. Ο καλός Σαμαρείτης, πίνακας του Ρέμπραντ

Στην παραβολή του καλού Σαμαρείτη  Ο ιησούς περιγράφει την τυπική συμπεριφορά των φοβισμένων και άπιστων ανθρώπων, οι οποίοι μάλιστα μπορεί να είναι ακόμη και υπηρέτες του Θεού, που νοιάζονται μόνο για το τομάρι τους και στερούνται συναισθημάτων αγάπης, ενδιαφέροντος και ευσπλαχνίας για τον πάσχοντα συνάνθρωπό τους.

Ο φόβος καθοδηγεί την πορεία της ζωής των ανασφαλών και απίστων.

Τόσον ο ιερεύς, όσο και ο Λευίτης φοβήθηκαν μήπως έχουν την ίδια τύχη με το δυστυχή, τραυματισμένο οδηπόρο που τον λήστευσαν και τραυμάτισαν περαστικοί ληστές.

Ο φόβος, η μικροψυχία, απανθρωπία μπορεί να υπάρχουν στην ψυχή οποιουδήποτε ανθρώπου, ανεξάρτητα από τη φυλή του, την καταγωγή, την οικονομική και επαγγελματική του κατάσταση.

Ο καλός Σαμαρείτης ήταν πατροπαράδοτος εχθρός των Εβραίων. Παρά τούτο, αυτός δεν υπολόγισε τις προκατασκευασμένες λαθεμένες στάσεις ζωής των Εβραίων και των Σαμαρειτών και έδωσε προτεραιότητα στην έκφραση των συναισθημάτων της γεμάτης πίστης στον άνθρωπο,  καρδιάς του.

Ο καλός Σαμαρείτης με τη συμπεριφορά του έδειξε ότι ο μόνος τρόπος για να σβύσει ο άνθρωπος το φόβο του θανάτου ή της εξαφάνισής του είναι η επίδειξη συμπόνιας, ανιδιοτελούς αγάπης και παροχής ελέους στον πάσχοντα συνάνθρωπό του.

Με την παραβολή του καλού Σαμαρείτη ο Ιησούς καταργεί τις οικονομικές, κοινωνικές, φυλετικές διακρίσεις και προβάλλει για πρώτη φορά την αντιρατσιστική συμπεριφορά, η οποία είναι η συμπεριφορά με συμπόνια για τον πλησίον, δηλαδή, το να  πράτει κανείς αυτά που θα ήθελε να του κάνουν, όταν θα βρισκόταν στην ίδια, κρίσιμη για τη ζωή του, θέση.

Η συμπόνια και ευσπλαχνία για τον συνάνθρωπο δεν χωρούν διάκριση. Ο πλησίον είναι ή μπορεί να γίνει ο καθένας για τον άλλο.

Βεβαίως εκείνη την εποχή οι Ισραηλίτες θεωρούσαν “πλησίον” (δηλαδή κοντινό συνάνθρωπο) μόνο τα μέλη της οικογένειας τους, τους συγγενείς, τους ομόφυλούς τους που είχαν την ίδια πίστη στο Θεό, τους συμπατριώτες και τους γνωστούς τους.

Με την παραβολή του καλού Σαμαρείτη, πλησίον είναι οποιοσδήποτε άγνωστος, στον οποίο μπορεί ο συνάνθρωπός του, να του εκφράσει συμπόνια και έλεος.

Ως μη πλησίον οι Ισραηλίτες θεωρούσαν, τους ξένους, τους εχθρούς, τους άλλους λαούς (Ρωμαίοι, Έλληνες), τους αλλόθρησκους τους Σαμαρείτες (ήταν αποστάτες - αρνητές της πατροπαράδοτης πίστης), τους Τελώνες και τους αμαρτωλούς (απαγορευόταν να τους χαιρετούν), τον αγράμματο όχλο που αγνοούσε τις γραφές.

Στην παραβολή του καλού Σαμαρείτη ο Ιησούς  προβάλλει τη  χρήση του οίνου και του ελαίου  για θεραπευτικούς και  ιαματικούς σκοπούς.

Το ελαιόλαδο, ο σίτος και ο οίνος ήσαν απαραίτητα βασικά επιβιοτικά αγαθά των ανθρώπων  εκείνους τους χρόνους. Ο οίνος και το έλαιον ήσαν απαραίτητα εφόδια του κάθε προνοητικού οδηπόρου ή ταξιδιώτη.

Και οι δύο αυτές τροφές περιέχουν συστατικά υψηλή ενεργειακής αξίας. Ο οίνος μπορούσε να αραιωθεί με νερό και να χρησιμοποιηθεί αντί του σκέτου νερού, το οποίο  ήταν τις περισσότερες φορές, εκείνη την εποχή,  ακατάλληλο για πόση.

Ο ερυθρός οίνος, όπως και το λάδι μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως τρόφιμα επείγουσας ανάγκης, αφού μπορούσαν να μεταφερθούν, για πολλές ημέρες χωρίς να αλλοιωθούν. Στην παραβολή όμως του καλού Σαμαρείτη χρησιμοποιήθηκαν  και ως εφόδια πρώτων βοηθειών, προς τον τραυματισμένο από τους ληστές οδοιπόρο. 

Εκείνη την εποχή ο ερυθρός οίνος ήταν άκρατος (δεν του είχε προστεθεί νερό), διότι αυτό επέτρεπε στις γνωστές μας σήμερα πολυφαινόλες που περιέχει  να δρουν ως φυσικά χημικά συντηρητικά. Τελικά ο ερυθρός οίνος πινόταν αφού τον αραίωναν με νερό (1:3), εξ’ου και ο όρος κρασί που εδραιώθηκε κατά τους μέσους βυζαντινούς χρόνους.

Στους λαούς των παράλιων χωρών της Μεσογείου, οι Έλληνες ιατροί, με κύριο εκπρόσωπό τους τον Ιπποκράτη, τους είχαν διδάξει τις ευεργετικές για το σώμα και την υγεία της μικρής κατανάλωσης φυσικού βιολογικού κόκκινου οίνου. Βεβαίως ο οίνος εκείνη την εποχή ήταν μόνον βιολογικός, καθώς δεν υπήρχε η χημική καλλιέργεια με χημικά τοξικά λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα και παρασιτοκτόνα. Επίσης και το ελαιόλαδο ήταν βιολογικό εξαιρετικό παρθένο, αφού ήταν χειροποίητο και η καλλιέργεια της ελιάς γινόταν χωρίς φυτοφάρμακα.

Με τον οίνο οι άνθρωποι της εποχής του Ιησού καθάριζαν και αποστείρωναν  τις πληγές  και όχι μόνον. Στη συνέχεια αλείφανε τις πληγές με ελαιόλαδο, (το οποίον ήταν ένα χωρίς παρενέργειες επουλωτικό, που επιτάχυνε το κλείσιμο των πληγών και περιόριζε τοπικά τον πόνο.

Στην παραβολή βεβαίως του καλού Σαμαρείτη εκτός από τους υγειονομικούς λόγους που χρησιμοποιούσαν το βιολογικό ελαιόλαδο και τον βιολογικό κόκκινο οίνο,  ο οίνος και το έλαιον είναι λέξεις συμβολικές. Στην παραβολή του καλού Σαμαρείτη ο οίνος και το έλαιον έχουν και ισχυρό συμβολικό χαρακτήρα. Με το ελαιόλαδο συμβολίζεται  η αγάπη και η ευσπλαχνία προς τους ανθρώπους, ενώ με τον οίνο συμβολίζεται το αίμα, δηλαδή η θυσία του Ιησού για τους  ανθρώπους.

Την εποχή εκείνη τόσο το λάδι όσο και ο οίνος ήσαν βιολογικά, διότι η χημεία των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων ήταν ανύπαρκτη.