Γκελης Ν. Δημητριος [Δρ],

Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Εμψυχωτής (Medical Life Coach)

Διαμαντόπουλος ΒασίλειοςΤρίπολη

Ιατρός Δημόσιας Υγείας, Οδοντίατρος, Υποψήφιος διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Ιωαννίνων

Τζαμτζής Σπυρίδων

Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Άμφισσα, Φωκίδας

Μεταβολικό σύνδρομο είναι μια κατάσταση που συνοδεύεται από κοιλιακή παχυσαρκία, υπεργλυκαιμία, υπέρταση και δυσλιπιδαιμία η οποία αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2 και καρδιοκυκλοφορικών νόσων [1].

Το μεταβολικό σύνδρομο είναι πολύ διαδεδομένο στις χώρες του δυτικού πολιτισμού. Η βρώση λαχανικών σχετίζεται αντίστροφα με τον κίνδυνο  εκδήλωσης μεταβολικού συνδρόμου και μερικών εκ των στοιχείων του [2].

Στο μεταβολικό σύνδρομο παρατηρείται συσσώρευση λίπους γύρω από τη μέση του κορμιού του σώματος, αύξηση των τριγλυκεριδίων, χαμηλή  HDL χοληστερόλη(υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη), η οποία είναι μία από τις πέντε λιποπρωτεΐνες που κάνουν τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια να μεταφέρονται μέσω της κυκλοφορίας του αίματος στο ήπαρ, τα επινεφρίδια, τις ωοθήκες, τους όρχεις για την παραγωγή των στεροειδών ορμονών. Η HDL έχει χαρακτηριστεί ως “καλή” χοληστερόλη.

Οι στεροειδείς ορμόνες(καλή χοληστερόλη), η υπέρταση, και η αύξηση του σακχάρου του αίματος στο νηστικό άτομο, πάνω από 100, βασικά σημαίνει ότι ο μεταβολισμός ενός ατόμου βρίσκεται σε σύγχυση, δυσλειτουργία και ότι έχει πάρει κατεύθυνση προς λάθος κατεύθυνση.

Η κεντρική παχυσαρκία είναι ο σηματοδότης κλειδί της ύπαρξης μιας φλεγμονώδους κατάστασης και δηλώνει ότι η λήψη υδατανθράκων και ιδιαιτέρως εκείνων που πέπτονται γρήγορα συμβάλουν στην αύξηση του κινδύνου κεντρικής παχυσαρκίας και ανάπτυξης μεταβολικού συνδρόμο [3].

Στη μελέτη που έκαναν ο Barona J, και συνεργάτες (2012) βρέθηκε ότι οι αντιοξειδωτιικές πολυφαινόλες του κόκκινου κρασιου επηρεάζουν τη σδηματοδότηση κυττάρου προς κύτταρο, την ευαισθησία των υποδοχέων, τη δραστηριότητα των ενζύμων της φλεγμονής ή τη ρύθμιση γονιδίων. Οι αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες εκτός από το κόκκινο κρασί υπάρχουν σε πολλά διαφορετικά φρούτα, λαχανικά, σπόρους, μέλι και λαχανικά και μπορούν να ελαττώσουν την αρτηριακή πίεση των ατόμων που έχουν εκδηλώσει μεταβολικό σύνδρομο [4].

Το μεταβολικό σύνδρομο κυριαρχείται από μια συνολική φλεγμονώδη κατάσταση, που δεν αποκαθίσταται με κάποιο καλό νυκτερινό ύπνο. Η παρουσία φλεγμονής στο  κυκλοφορικό σύστημα καταστέλλει το φιλικό μονοξείδιο του αζώτου, το οποίο χαλαρώνει τα τιχώματα των αρτηριών.

Η διαταραγμένη ικανότητα του ενδοθηλίου των αγγείων να συνθέσουν ή να απελευθερώσουν μονοξείδιο του αζώτου μπορεί να δώσουν ένα κοινό παθοφυσιολογικό μηχανισμό ανάπτυξης του μεταβολικού συνδρόμου αλλά και της στητικής δυσλειτουργίας [5].

Η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου των αγγείων είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του διαβήτη, τόσο στα ζώα, όσο και στους ανθρώπους. Η ελάττωση της παραγωγής μονοξειδίου του αζώτου από την ενδοθηλιακή συνθάση του μονοξειδίου του αζώτου [endothelial nitric oxide synthase (eNOS)]σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία επιδεινώνεται από ένα διαιτολόγιο υψηλών λιπαρών [6].

Βιβλιογραφία
1. Povel CM, Beulens JW, van der Schouw YT, Dollé ME, Spijkerman AM, Verschuren WM, Feskens EJ, Boer JM. Metabolic Syndrome Model Definitions Predicting Type 2 Diabetes and Cardiovascular Disease. Diabetes Care. 2012 Aug 29.
2. Hosseinpour-Niazi S, Mirmiran P, Amiri Z, Hosseini-Esfahani F, Shakeri N, Azizi F. Legume Intake is Inversely Associated with Metabolic Syndrome in Adults. Arch Iran Med. 2012 Sep;15(9):538-44.
3. Ackermann D, Jones J, Barona J, Calle MC, Kim JE, LaPia B, Volek JS, McIntosh M, Kalynych C, Najm W, Lerman RH, Fernandez ML. Waist circumference is positively correlated with markers of inflammation and negatively with adiponectin in women with metabolic syndrome. Nutr Res. 2011 Mar;31(3):197-204.
4. Barona J, Aristizabal JC, Blesso CN, Volek JS, Fernandez ML. Grape polyphenols reduce blood pressure and increase flow-mediated vasodilation in men with metabolic syndrome. .  J Nutr. 2012 Sep;142(9):1626-32. 18.
5. Lee YC, Huang SP, Liu CC, Yang YH, Yeh HC, Li WM, Wu WJ, Wang CJ, Juan YS, Huang CN, Hour TC, Chang CF, Huang CH. The association of eNOS G894T polymorphism with metabolic syndrome and erectile dysfunction. J Sex Med. 2012 Mar;9(3):837-43. doi: 10.1111/j.1743-6109.2011.02588.x. Epub 2012 Feb 3.
6. Sansbury BE, Cummins TD, Tang Y, Hellmann J, Holden CR, Harbeson MA, Chen Y, Patel RP, Spite MR, Bhatnagar A, Hill BG. Overexpression of Endothelial Nitric Oxide Synthase Prevents Diet-Induced Obesity and Regulates Adipocyte Phenotype. Circ Res. 2012 Aug 14.