Γκελης Ν. Δημητριος [Δρ],

Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Εμψυχωτής (Medical Life Coach)

Καραχάλιος Γεώργιος [Δρ}, Αθήνα, Καλαμάτα

Ιατρός, Παθολόγος

Τσιλιγκαριδης Ιασων

Ιατρός, Χειρουργός, Γενικό Νοσοκομείο Μεσσηνίας

ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Διευθυντής της Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής Γ. Ν. Μεσσηνίας, Καλαμάτα

Το οινόπνευμα δεν είναι καρκινογόνος ουσία. Παρά τούτο, η μεγάλη και χρόνια κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών (αλκοολισμός) έχει ενοχοποιηθεί ότι ευνοεί την καρκινογένεση στο ανώτερο πεπτικό σύστημα (στόμα, φάρυγγας, οισοφάγος, στόμαχος) [1]. Αυτή η καρκινογένεση αποδίδεται στον πρώτο μεταβολίτη της αιθανόλης, την ακεταλδεύδη, η οποία είναι ένα αδιαμφισβήτητο καρκινογόνο. Η ακεταλδεύδη επίσης υπάρχει εκ φύσεως σε διάφορα τρόφιμα και αλκοολούχα ποτά [2].

Παραγωγή ακεταλδεύδης από τη δράση της αιθανόλης στα επιθηλιακά κύτταρα

Από το 2000 περιγράφονται οι αποδείξεις ότι η προαγωγή της καρκινογένεσης από το οινόπνευμα  γίνεται μέσω του τοξικού και καρκινογόνου μεταβολίτη της, της ακεταλδεΰδης [13].

Η ακεταλδεΰδη παράγεται από την αιθανόλη (οινόπνευμα) στο επιθήλιο του βλεννογόνου των οργάνων του κατώτερου πεπτικού συστήματος από τις αφυδρογονάσες του οινοπνεύματος που υπάρχουν στα επιθηλιακά κύτταρα του βλεννογόνου

Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας οινοπνεύματος (κατάχρηση) οδηγεί σε αύξηση της συγκέντρωσης της ακεταλδεΰδης στο σάλιο και αυτό αυξάνει κατά 10 φορές τον κίνδυνο πρόκλησης καρκίνων στο ανώτερο πεπτικό σύστημα.

Παραγωγή ακεταλδεΰδης  μέσω της οξείδωσης της αιθανόλης από τα στοματικά μικρόβια

Πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ακεταλδεΰδης παράγονται κατά την πρόκληση οξείδωσης της αιθανόλης από τα μικρόβια της χλωρίδας του στόματος [3, 4].

Έχει αποδειχτεί πλέον ότι οι μικροοργανισμοί του στόματος είναι ικανοί να μεταβολίσουν το οινόπνευμα προς ακεταλδεΰδη. Αυτή η γνώση ρίχνει φως στη σχέση που υπάρχει μεταξύ της κακής υγιεινής και της καρκινογένεσης.

Διάφορα είδη μικροβίων του γαστρεντερικού σωλήνα διαθέτουν το ένζυμο της αλκοολικής αφυδρογονάσης, η οποία είναι ένζυμο που ευθύνεται και για το μεταβολισμό της αιθανόλης στο ήπαρ.
Η βακτηριδιακή ανάλυση έχει αποκαλύψει ότι κυρίως τα θετικά κατά Gram  βακτηρίδια και οι μύκητες σχετίζονται με μεγαλύτερη παραγωγή ακεταλδεΰδης.
Στο στόμα υπάρχουν πανταχού παρόντα είδη πρασινίζοντος στρεπτοκόκκου και του μύκητα Candida, τα οποία επίσης διαθέτουν το ένζυμο αυτό.

Τα άτομα με κακή υγιεινή του στόματος έχουν δείξει ότι διαθέτουν στο σάλιο τους υψηλότερες συγκεντρώσεις ακεταλδεΰδης σε σύγκριση με τα άτομα που εφαρμόζουν σωστή υγιεινή του στόματος.

Γίνεται κατανοητό ότι τα μικρόβια του στόματος που διαθέτουν  αλκοολική αφυδρογονάση, επειδή παράγουν ακεταλδεΰδη έχουν τη δυνατότητα να ευνοήσουν την καρκινογένεση, ιδιαίτερα στα άτομα που κάνουν κατάχρηση οινοπνευματωδών και ταυτόχρονα είναι βαρείς καπνιστές. 

Αιθανόλη επίσης περιέχουν διάφορα στοματοπλύματα σε ποσότητα 5 έως 27% vol. ΟΙ συγκεντρώσεις ακεταλδεύδης στο σάλιο των ατόμων που πλένουν το στόμα τους με αλκοολούχα στοματοπλύματα φθάνουν τις συγκεντρώσεις που σχετίζονται με τοπικά καρκινογόνα αποτελέσματα [5].

Παραγωγή ακεταλδεΰδης από το κάπνισμα

Εκτός από τη μεγάλη και χρόνια κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, το  κάπνισμα είναι οι ισχυρός παράγοντας  που αυξάνει την παραγωγή ακεταλδεΰδης Ο καπνός περιέχει ακεταλδεΰδη, η οποία κατά τη διάρκεια του καπνίσματος  διαλύεται στο σάλιο. Μέσω της κατάποσης η ακεταλδεΰδη του σιέλου κατανέμεται από τη στοματική κοιλότητα και το φάρυγγα στον οισοφάγο και το στόμαχο [6].

Συμπέρασμα: Η παραγωγή ακεταλδεΰδη η που προέρχεται, είτε από το οινόπνευμα, είτε από το κάπνισμα, είτε από την κακή υγιεινή του στόματος φαίνεται να δρα στο βλεννογόνο του ανώτερου πεπτικού συστήματος, ως τοπικό καρκινογόνο με συνεργικό τρόπο που εξαρτάται από τη δόση της [7].

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η κακή υγιεινή του στόματος και η χρόνια κατάχρηση οινοπνευματωδών ποτών και το κάπνισμα τροποποιούν τη στοματική μικροβιακή χλωρίδα και την οδηγούν στην παραγωγή περισσότερης ακεταλδεΰδη [8].

Η αυξημένη τοπική μικροβιακή παραγωγή ακεταλδεΰδης  που ανιχνεύεται στο σάλιο των καθ’έξιν οινοποτών (αλκοολικών) και βαριών καπνιστών  θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως η βιολογική εξήγηση για τη συνεργική καρκινογόνο δράση του οινοπνεύματος και του καπνού για τον καρκίνο του ανώτερου πεπτικού συστήματος, αλλά και του λάρυγγα [3, 4].

Για αιώνες τώρα, το οινόπνευμα έχει γίνει η πιο αποδεκτή εξαρτισιογόνα ουσία παγκοσμίως. Τα αλκοολούχα ποτά είναι γνωστά για το σημαντικό ρόλο που παίζουν στις κοινωνικές δραστηριότητες. Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών αποτελεί συνηθισμένη κατάσταση στις κοινωνικές συγκεντρώσεις.

Βεβαίως οι επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι η μικρή έως μέτρια κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών και ιδίως του βιολογικού κόκκινου κρασιού δρουν ευεργετικά στην υγεία και τη μακροζωία σε σύγκριση με την πλήρη αποχή ή την κατάχρηση οινοπνευματωδών που συνδέονται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα [9-11].

Η μακροχόνια κατάχρηση οινοπνευματωδών ή η κατανάλωση οινοπνευματωδών που ακολουθείται από μεθύσι βάζουν τη σωματική και ψυχική υγεία σε κίνδυνο. Ακόμη και η μικρή έως μέτρια κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών πρέπει να εξατομικεύεται.

Σήμερα ως ασφαλής δόση κατανάλωσης κρασιού είναι τα 100 γραμμαρια εβδομαδιαίως. Μπορεί όμως να προσλάβει τις πολύτιμες πολυφαινόλες του ηρού βιολογικού κόκκινου κρασιού καταναλώνοντας 2 κουταλιές της σούπας από το φυσικώς γλυκό λιαστό  βιολογικό κόκκινο Αγιωργίτικου Γκελάντο, που παράγεται από σταφύλια του βιολογικού αμπελώνα Γκέλικος στη Νεμέα, Κορινθίας. Το Γκελάντο δεν περιέχει πρόσθετα θειώδη, είναι αφιλτράριστο και κατάλληλο και για του απόλυτα φυτοφάγους (Vegans).

Βεβαίως απαγορεύεται οι καρκινοπαθε΄'ις να καταναλώνουν οποιαδήποτε ποσότητα οινοπνευματώδους ποτού.

Σε περίπτωση που ένα άτομο δεν επιτρέπεται για λόγους υγείας να καταναλώνει κρσί ή  έχει δυσανεξία στο οινόπνευμα ή στο κόκκινο κρασί ή δεν του αρέσει το κόκκινο κρασί μπορεί να προσλάβει, τα ευεργετικά για την υγεία, συστατικά του κόκκινου κρασιού,  καταναλώνοντας τις κάψουλες του συμπληρώματος διατροφής  Βινογκελίν [Vinogkelin], που περιέχουν αποξηραμένη σκόνη των σπόρων και των φλουδών του βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου σταφυλιού από τον αμπελώνα Γκέλικος της  Νεμέας, Κορινθίας..

Ως γνωστόν στις φλoύδες και τους σπόρους του κόκκινου σταφυλιού υπάρχουν τεράστιες ποσότητες πολυφαινολών και ρεσβερατρόλης.

Παίρνοντας κανείς καθημερινά 3-6 κάψουλες Βινογκελίν προσλαμβάνει επαρκείς ποσότητες πολυφαινολών (ρεσβερατρόλη, κλπ), ανθοκυανινών και τανινών, χωρίς να προσλαμβάνει οινόπνευμα.

Το Βινογκελίν μπορεί να γίνει συμπλήρωμα της καθημερινής διατροφής, διότι προσφέρει τα πολύτιμα για την υγεία συστατικά του κόκκινου σταφυλιού και κατ' επέκτασιν το κόκκινου κρασιού, χωρίς να προκαλεί τις παρενέργειες του οινοπνεύματος.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1. Badran Z1, Bories C, Verner C, Demoersman J, Soueidan A. Update on side effects of alcohol-containing antiseptic mouthwashes. Schweiz Monatsschr Zahnmed. 2010;120(7):603-9.
2. Paiano V1, Bianchi G2, Davoli E2, Negri E3, Fanelli R2, Fattore E2. Risk assessment for the Italian population of acetaldehyde in alcoholic and non-alcoholic beverages. Food Chem. 2014 Jul 1;154:26-31. doi: 10.1016/j.foodchem.2013.12.098. Epub 2014 Jan 8.
3 Homann N1, Tillonen J, Meurman JH, Rintamäki H, Lindqvist C, Rautio M, Jousimies-Somer H, Salaspuro M. Increased salivary acetaldehyde levels in heavy drinkers and smokers: a microbiological approach to oral cavity cancer. Carcinogenesis. 2000 Apr;21(4):663-8.
4. Homann N1, Tillonen J, Rintamäki H, Salaspuro M, Lindqvist C, Meurman JH. Poor dental status increases acetaldehyde production from ethanol in saliva: a possible link to increased oral cancer risk among heavy drinkers. Oral Oncol. 2001 Feb;37(2):153-8.
5. Lachenmeier Salivary acetaldehyde increase due to alcohol-containing mouthwash use: a risk factor for oral cancer.DW1, Gumbel-Mako S, Sohnius EM, Keck-Wilhelm A, Kratz E, Mildau G. Int J Cancer. 2009 Aug 1;125(3):730-5. doi: 10.1002/ijc.24381.
6. Salaspuro M. Interrelationship between alcohol, smoking, acetaldehyde and cancer.
Novartis Found Symp. 2007;285:80-9; discussion 89-96, 198-9.
7. Salaspuro M. Interrelationship between alcohol, smoking, acetaldehyde and cancer.
Novartis Found Symp. 2007;285:80-9; discussion 89-96, 198-9.
8. Meurman JH1, Uittamo J. Oral micro-organisms in the etiology of cancer. Acta Odontol Scand. 2008;66(6):321-6. doi: 10.1080/00016350802446527.
9. Gaziano JM, Gaziano TA, Glynn RJ, Sesso HD, Ajani UA, Stampfer MJ, Manson JE, Hennekens CH, Buring JE. Light-to-moderate alcohol consumption and mortality in the Physicians’ Health Study enrollment cohort. J. Am. Coll. Cardiol. 2000;35:96–105. [PubMed]
10. Klatsky AL, Friedman GD, Siegelaub AB. Alcohol and mortality. A ten-year Kaiser-Permanente experience. Ann. Intern. Med. 1981;95:139–145. [PubMed]
11. Maraldi C, Volpato S, Kritchevsky SB, Cesari M, Andresen E, Leeuwenburgh C, Harris TB, Newman AB, Kanaya A, Johnson KC, Rodondi N, Pahor M. Impact of inflammation on the relationship among alcohol consumption, mortality, and cardiac events: the health, aging, and body composition study. Arch. Intern. Med. 2006;166:1490–1497. [PubMed]
12. Maskarinec G, Meng L, Kolonel LN. Alcohol intake, body weight, and mortality in a multiethnic prospective cohort. Epidemiology. 1998;9:654–661. [PubMed]

13. Salaspuro M. Key role of local acetaldehyde in upper GI tract carcinogenesis. Best Pract Res Clin Gastroenterol. 2017 Oct;31(5):491-499. doi: 10.1016/j.bpg.2017.09.016.