Γκελης Ν. Δημητριος [Δρ],

Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Εμψυχωτής (Medical Life Coach)

Γκελη Αικατερινη

Ιατρός, Ακτινολόγος, Άσσος, Κορινθίας

Φερεκυδης Ελευθεριος,

Καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας [Ομ.], Αθήνα

Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη τον Πατέρα της Ιατρικής καλύτερα να προλαβαίνεις, παρά να θεραπεύεις. Αυτό ισχύει και για τον καρκίνο του προστάτη.
Η ασυμπτωματική φλεγμονή του προστάτη και ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζονται επιδημικά σήμερα στους άνδρες των ανεπτυγμένων χωρών της γης.
Οι αιτιολογικοί παράγοντες πρόκλησης του καρκίνου του προστάτη περιγράφονται περιγραφικά στον ακόλουθο πίνακα.

Ο ρόλος που παίζει η διατροφή  στην αύξηση του προσδόκιμου χρόνου επιβίωσης των ατόμων που είχαν διαγνωστεί  με καρκίνο του προστάτη ερευνάται συστηματικά την τελευταία δεκαετία. 

Το 2017 δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Molecular Nutrition & Food Research από τον Taborelli M,  και τους συνεργάτες του το αποτέλεσμα της μελέτης των διατροφικών συνηθειών  777 ανδρών, που είχαν διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη. Οι ασθενείς αυτοί είχαν  αντιμετωπιστεί θεραπευτικά μεταξύ του 1995 και του 2002 στη βορειο-ανατολική Ιταλία και παρακολουθήθηκε η μεταθεραπευτική τους πορεία μέχρι το 2013.

Βρέθηκε ότι η αυξημένη κατανάλωση  φρούτων και λαχανικών συμβάλλει στην επιβίωση των ανδρών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη, πιθανόν  μέσω επιγενετικών αποτελεσμάτων, που προκαλούνται από ορισμένα τρόφιμα.

Στη μελέτη αυτή αναφέρεται ότι όσοι από τους ασθενείς κατανάλωναν περισσότερα φρούτα και λαχανικά είχαν υψηλότερο  όριο  επιβίωσης  15  ετών [1].
Η αιτία αυτής της αύξησης του χρόνου επιβίωσης αποδόθηκε στην υψηλή περιεκτικότητα των φρούτων και των λαχανικών διατροφικές ίνες, προανθοκυανιδίνες και φλαβονόλες [1, 2].

Διατροφικές φυτικές  ίνες

Η κατανάλωση διατροφικών φυτικών ινών είναι ευεργετική για τον ανθρώπινο οργανισμό, διότι ελαττώνουν τη χοληστερόλη, τη γλυκόζη (σάκχαρο) του αίματος, επιβραδύνοντας την πέψη  συμβάλλουν στην πρόληψη της καρδιοκυκλοφορικήςς νόσου και του διαβήτη [3] .

Υπάρχει μεγάλος αριθμός δημοσιεύσεων, που αναφέρουν ότι η καταναλώνοντας ποικίλες τροφές που περιέχουν ίνες, ασκείται προστατευτικό αποτέλεσμα κατά του καρκίνου του παχέος εντέρου. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες μπορεί να δράσει προστατευτικά κατά του καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών,του ενδομητρίου και του γαστρεντερικού συστήματος [4].

Η αυξημένη πρόσληψη διατροφικών ινών περιορίζει τη συχνότητα εκδήλωσης χρονίας αναπνευστικής ανεπάρκειας σε άνδρες καπνιστές [5].

Προανθοκυανιδίνες

Οι προανθοκυανιδίνες είναι φυτικής προέλευσης αντιοξειδωτικά, που δεν είναι όμως απαραίτητες για τη διατήρηση της ζωής, όπως είναι οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία. Παρά τούτο, ασκούν μια προστατευτική δράση στη λειτουργία του δέρματος, βοηθούν στη διατήρηση της ευλυγισίας των αρθρώσεων και δρουν ευεργετικά στο καρδιοκυκλοφορικό σύστημα.

Με έρευνες που έχουν γίνει σε πειραματόζωα βρέθηκε ότι κυρίως οι προανθοκυανιδίνες που υπάρχουν στο βακκίνιο το μακρύκοκκο [cranberry] και τους σπόρους και τις φλούδες των κόκκινων σταφυλιών είναι τοξικές για τα καρκινικά κύτταρα.

Η αναγνώριση ότι οι μεταλλοπρωτεϊνάσες της θεμέλιας ουσίας [matrix metalloproteinases (MMPs)] διευκολύνουν την κυτταρική διείσδυση και τη μετάσταση των καρκινικών κυττάρων του προστάτη, οδήγησε στην επινόηση των αναστολέων της ΜΜΡ ως θεραπευτικών ουσιών κατά του καρκίνου. Στις ουσίες αυτές περιλαμβάνονται και οι προανθοκυανιδίνες των σπόρων των σταφυλιών.

Έχουν μελετηθεί σε καλλιέργειες ανθρωπίνων καρκινικών κυττάρων του προστάτη τα αποτελέσματα της δράσης των προανθοκυανιδών των σπόρων των κόκκινων σταφυλιών  κατά των ειδικών για μεταστάσεις μεταλλοπρωτεϊνασών. Οι μελέτες αυτές έδειξαν ότι η σκόνη των σπόρων των κόκκινων σταφυλιών ανακόπτει τις ειδικές για μεταστάσεις μεταλλοπρωτεϊνάσες των καρκινικών κυττάρων  μέσω του αποκλεισμού των βιοχημικών οδών MAPK and NFkappa B.

Το γεγονός αυτό  παρέχει τη μοριακή βάση για την ανάπτυξη της σκόνης των σπόρων του κόκκινου σταφυλιού ως χημειοπροληπτικού παράγοντα κατά του ανδρογονοευαίσθητου και μη ανδρογονοευαίσθητου καρκίνου του προστάτη [6].

Η διήθηση και η μετάσταση του καρκίνου αποτελεί το κύριο απρόβλεπτο εμπόδιο του επιτυχούς ελέγχου του μη ανδρογονοεξαρτώμενου καρκίνου του προστάτη.
Η μετανάστευση των κυττάρων είναι η βασική προϋπόθεση της δημιουργίας καρκινικών μεταστάσεων.

Για τη μετανάστευση των καρκινικών κυττάρων και τη δημιουργία μεταστάσεων έχει ενοχοποιηθεί  το σύστημα του ενεργοποιητή πλασμινογόνου της ουροκινάσης [Urokinase plasminogen activator (uPA) system] και γι’αυτό αποτελεί θεραπευτικό στόχο. Έχει βρεθεί σε καλλιέργειες καρκινικών κυττάρων του μη ανδρογονοεξαρτώμενου καρκίνου του προστάτη ότι το εκχύλισμα των σπόρων του σταφυλιού που είναι πλούσιοι σε προανθοκυανιδίνες,  μειώνει τη βιολογική έκφραση  του uPA .

Επιπρόσθετες μελέτες έδειξαν ότι το εκχύλισμα των σπόρων του κόκκινου σταφυλιού ν αναστέλλει τη συνδετική  δραστηριότητα του DNA του μεταγραφικού παράγοντα, πυρηνικού παράγοντα κάππα Β [nuclear factor kappa B (NFkappaB)], ο οποίος με τη σειρά του  ελαττώνει  τη μεταγραφή του uPA που εξαρτάται από τον  NFkappaB.
Με δοκιμασίες ελέγχου καρκινικής διήθησης αποκαλύφθηκε το ανασταλτικό αποτέλεσμα του εκχυλίσματος των σπόρων του σταφυλιού κατά της μετανάστευσης  των καρκινικών κυττάρων του προστάτη [PC3]. Αυτά τα εργαστηριακά πειράματα (in vitro) επιδεικνύουν τη θεραπευτική ιδιότητα του εκχυλίσματος  των σπόρων των σταφυλιών, ως αντιμεταστατικού παράγοντα, που στοχεύει τον uPA [7].
Έχει αποδειχτεί επίσης πειραματικά ότι ολιγομερή παράγωγα της προανθοκυανιδίνης αλληλεπιδρούν με τους υποδοχείς κυτταρικής μεμβράνης ανδρογόνου και προκαλούν  υποστροφή του μη ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου του προστάτη[8].

Φλαβονοειδή

Αν και οι φλαβονόλες δεν θεωρούνται θρεπτικές ουσίες, εν τούτοις βοηθούν στην ελάττωση της ‘‘κακής’’ χοληστερόλης (LDL). Η αυξημένη πρόσληψη φλαβονοειδών και προανθοκυανιδινών έχει σχετιστεί με ελάττωση του κινδύνου πρόκλησης διαφόρων καρκίνων. 
Έχει παρατηρηθεί ότι η αυξημένη πρόσληψη φλαβονειδών και προανθοκυανιδινών ελάττωση του κινδύνου πρόκλησης καρκίνου του προστάτη υψηλού κινδύνου, πράγμα που δεν παρατηρήθηκε για τον προχωρημένο καρκίνο του προστάτη [9].

Η κερσετίνη είναι ένα φυσικό φλαβονοειδές με αντικαρκινική δραστηριότητα. Έχει αποδειχτεί με πειράματα  In vitro και  in vivo ότι η κερσετίνη αναστέλλει αποτελεσματικά τον καρκίνο του προστάτη με ποικίλους μηχανισμούς.

Οι κλινικές μελέτες επί πασχόντων με καρκίνο του προστάτη έδωσαν υποσχόμενα αποτελέσματα, ενώ έρευνες που έγιναν σε πειραματόζωα έδειξαν ότι η κερσετίνη ασκεί καρκινοπροληπτικό αποτέλεσμα  στον καρκίνο του προστάτη. Το πρόβλημα που υπάρχει για την κερσετίνη είναι η πτωχή απορροφητικότητά της από το έντερο ]10].

Από φυτοχημική άποψη, οι σπόροι και οι φλούδες των σταφυλιών  και ιδίως των κόκκινων σταφυλιών,  όπως το βιολογικό κόκκινο Αγιωργίτικο ‘‘Γκέλικος’’ Νεμέας περιέχουν συνδυασμό πολυάριθμων φυτοθρεπτικών ουσιών.

Στα φυτοχημικά συστατικά περιλαμβάνονται η ρεσβερατρόλη, κερσετίνη, κεμπφερόλη, κατεχίνη, επικατεχίνη, και ανθοκυανίνες (κυανιδίνη και μαλβιδίνη), που αποτελούν το 70% των πολυφαινολών των σταφυλιών. Οι παραπάνω ουσίες έχουν μελετηθεί σχετικά καλά για τη χημειοπροληπτική δράση τους κατά ποικίλων καρκίνων.

Οι καρκινοπαθείς πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση οινοπνεύματος, άρα και οποιουδήποτε κρασιού. Ο λόγος που πρέπει να αποφεύγεται το οινόπνευμα, δεν είναι ότι, το οινόπνευμα,  αυτό καθ’ αυτό, δεν είναι καρκινογόνος ουσία. Όμως καρκινογόνος ουσία είναι ο κύριος μεταβολίτης του οινοπνεύματος, η ακεταλδεϋδη.

Η καρκινοπροληπτική και αντικαρκινική δράση των συστατικών των σταφυλιών θα μπορούσε να εξασφαλιστεί με την καθημερινή κατανάλωση σκόνης αποξηραμένων σπόρων και φλουδών του βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου σταφυλιού “Γκέλικος’’ Νεμέας, που κυκλοφορεί ως συμπλήρωμα διατροφής με την ονομασία Βινογκελίν [Vinogkelin].

Μπορεί να παίρνει κανείς μια κάψουλα Vinogkelin πρωί μεσημέρι βράδυ με το φαγητό του.
Έτσι προσλαμβάνει κανείς  τις ισχυρότατες αντιοξειδωτικές ουσίες του κόκκινου σταφυλιού (ρεσβερατρόλη, κερσετίνη, προανθοκυανιδίνες, φλαβονόλες, κλπ) με την καρκινοπροληπτική και αντικαρκινική δράση.

Συνιστάται λοιπόν στους καρκινοπαθείς ή όσοι έχουν θεραπευτεί για καρκίνο του προστάτη να περιλαμβάνουν στο διαιτολόγιό τους τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες (λαχανικά, φρούτα, σπόρους, καρύδια) και πολυφαινόλες (προανθοκυανιδίνες, φλαβονόλες), διότι, μπορεί να παρατείνουν το προσδόκιμο επιβίωσής τους μέχρι και δεκαπέντε χρόνια, από τη στιγμή που τους διαγνώστηκε και αντιμετωπίστηκε θεραπευτικά ο καρκίνος του προστάτη τους [1].

Η αυξημένη κατανάλωση βιολογικών λαχανικών και σκόνης σπόρων και φλουδών βιολογικού κόκκινου σταφυλιού [Vinogkelin], που είναι πλούσια σε πολυφαινόλες και ισχυρά αντιοξειδωτικά (προανθοκυανιδίνες και φλαβονόλες) θα μπορούσε να βοηθήσει στην πρόληψη του καρκίνου του προστάτη και να βοηθήσει τους ήδη πάσχοντες από καρκίνο του προστάτη να αναστείλουν τη εξέλιξη της νόσου τους, ενισχύοντας έτσι τη μακροβιότητά τους.

Το  Vinogkelin σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, τηλεφωνώντας στο 6944280764,  στην τιμή των 15,00 Ευρώ, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ (+ 3.72 Ευρώ η αντικαταβολή και τα μεταφορικά). Μπορείτε επίσης να το παραγείλεται στέλνοντας  mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr ή μέσω του e-shop της Pharmagel

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1.Taborelli M, Polesel J, Parpinel M, Stocco C, Birri S, Serraino D, Zucchetto A. Fruit and vegetables consumption is directly associated to survival after prostate cancer. Mol Nutr Food Res. 2017 Apr;61(4). doi: 10.1002/mnfr.201600816. Epub 2016 Dec 5
2. Rossi M1, Bosetti C, Negri E, Lagiou P, La Vecchia C. Flavonoids, proanthocyanidins, and cancer risk: a network of case-control studies from Italy. Nutr Cancer. 2010;62(7):871-7. doi: 10.1080/01635581.2010.509534.
3. Swedish Council on Health Technology Assessment. Dietary Treatment of Diabetes: A Systematic Review [Internet]. Stockholm: Swedish Council on Health Technology Assessment (SBU); 2010 Aug.
4.Shankar S, Lanza E. Dietary fiber and cancer prevention. Hematol Oncol Clin North Am. 1991 Feb;5(1):25-41.
5.Kaluza J1, Harris H, Wallin A, Linden A, Wolk A. Dietary Fiber Intake and Risk of Chronic Obstructive Pulmonary Disease: A Prospective Cohort Study of Men. Epidemiology. 2017 Sep 7. doi: 10.1097/EDE.0000000000000750. [Epub ahead of print]
6. Vayalil PK, Mittal A, Katiyar SK. Proanthocyanidins from grape seeds inhibit expression of matrix metalloproteinases in humanprostate carcinoma cells, which is associated with the inhibition of activation of MAPK and NF kappa B. Carcinogenesis. 2004 Jun;25(6):987-95. Epub 2004 Jan 23.
7.Uchino R, Madhyastha R, Madhyastha H, Dhungana S, Nakajima Y, Omura S, Maruyama M.
NFkappaB-dependent regulation of urokinase plasminogen activator by proanthocyanidin-rich grape seed extract: effect on invasion by prostate cancer cells. Blood Coagul Fibrinolysis. 2010 Sep;21(6):528-33. doi: 10.1097/MBC.0b013e32833a9b61.
8. Kampa M, Theodoropoulou K, Mavromati F, Pelekanou V, Notas G, Lagoudaki ED, Nifli AP, Morel-Salmi C, Stathopoulos EN, Vercauteren J, Castanas E. Novel oligomeric proanthocyanidin derivatives interact with membrane androgen sites and induce regression of hormone-independent prostate cancer. J Pharmacol Exp Ther. 2011 Apr;337(1):24-32. doi: 10.1124/jpet.110.177246. Epub 2011 Jan 4.
9.Wang Y, Stevens VL, Shah R, Peterson JJ, Dwyer JT, Gapstur SM, McCullough ML. Dietary flavonoid and proanthocyanidin intakes and prostate cancer risk in a prospective cohort of US men. Am J Epidemiol. 2014 Apr 15;179(8):974-86. doi: 10.1093/aje/kwu006. Epub 2014 Feb 23.
10. Yang F, Song L, Wang H, Wang J, Xu Z, Xing N. Quercetin in prostate cancer: Chemotherapeutic and chemopreventive effects, mechanisms and clinical application potential (Review). Oncol Rep. 2015 Jun;33(6):2659-68. doi: 10.3892/or.2015.3886. Epub 2015 Mar 31.
11Vasil Georgiev,* Anthony Ananga, and Violeta Tsolova. Recent Advances and Uses of Grape Flavonoids as Nutraceuticals. Nutrients. 2014 Jan; 6(1): 391–415.
Published online 2014 Jan 21. doi:  10.3390/nu6010391
12.Chandra K. Singh, Imtiaz A. Siddiqui, Sabah El-Abd, Hasan Mukhtar, and Nihal Ahmad* Combination Chemoprevention with Grape Antioxidants.Mol Nutr Food Res. 2016 Jun; 60(6): 1406–1415. Published online 2016 Mar 3. doi:  10.1002/mnfr.201500945