Είστε εδώ

Κόκκινο κρασί και εντερική υγεία©

Γκελης Ν. Δημητριος [Δρ],
Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Εμψυχωτής (Medical Life Coach)
Γκελη Αικατερινη
Ιατρός, Ακτινολόγος, Άσσος, Κορινθίας

Είναι αποδεδειγμένη εργαστηριακά και σε πειραματόζωα ότι, η ευεργετική δράση του βιολογικού κόκκινου κρασιού στην ανθρώπινη υγεία  οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητά του σε πολυφαινόλες, όπως η ρεσβερατρόλη και ένα πλήθος αντιοξειδωτικών ουσιών. Οι πολυφαινόλες του κόκκινου κρασιού προέρχονται από τις φλούδες, τους σπόρους (γίγαρτα) του κόκκινου σταφυλιού. 

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, βάσει κλινικών μελετών  είχε καθιερωθεί οι  άνδρες να μπορούν καταναλώνουν 2 ποτήράκια και οι γυναίκες ένα ποτηράκι του κρασιού ημερησίως, βιολογικού κόκκινου κρασιού, τις 4-5 ημέρες της εβδομάδας. Φυσικά υπάρχουν άτομα, στα οποία απαγορεύεται η κατανάλωση, όχι μόνον κόκκινου κρασιού, αλλά και οποιουδήποτε οινοπνευματώδους ποτού, για λόγους ιατρικούς. Επίσης απαγορεύεται οποιαδήποτε κατανάλωση οινοπνευματώδους ποτού από τους ανηλίκους.

Oι παραπάνω οδηγίες είναι προϊόν πολυάριθμων μελετών του παρελθόντος, οι οποίες όμως αμφισβητούνται  από την μελέτη που έγινε σε 599. 912 συστηματικούς καταναλωτές οινοπνεύματος, χωρίς καριοκυκλοφορική νόσο, που δημοσιεύτηκε το 2018 στο έγκυρο ιατρικό περιοδικό Lancet. Η συγκριτική μελέτη της κατανάλωσης κρασιού >0 – ≤100 g εβδομαδιαίως προς την εβδομαδιαία κατανάλωση >100 – ≤200 g, >200 – ≤350 g ή >350 g περιορίζει το προσδόκιμο ζωής στην ηλικά των 40 ετών, περίπου 6 μήνες, 1-2 έτη, ή 4-5 έτη αντιστοίχως.
Συνοπτικά, η μελέτη αυτή έδειξε ότι, οι συστηματικοί καταναλωτές κρασιού, για να ελαχιστοποιηθεί ο  κίνδυνος  της θνησιμότητας, από οποιαδήποτε αιτιολογία, η μεγαλύτερη επιτρεπόμενη ποσότητα κατανάλωσης κρασιού είναι τα 100 γραμμάρια την εβδομάδα [1].

Επίσης σε μιαν άλλη  εκτεταμένη μελέτη αναφέρεται ότι, η κατανάλωση οινοπνεύματος είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου νοσηρότητας και αιτιών ουσιαστικής απώλειας της υγείας.
Βρέθηκε ότι, αυξάνει ο κίνδυνος θνησιμότητας από όλες τις αιτίες, και ιδιαίτερα από τον  καρκίνο,  αυξάνοντας την καταναλισκόμενη ποσότητα οινοπνεύματος, ενώ τα επίπεδα κατανάλωσης οινοπνεύματος που ελαχιστοποιύν την απώλεια της υγείας είναι τα μηδενικά.
Αυτά τα ερευνητικά ευρήματα υποδεικνύουν ότι χρειαστούν να γίνουν αναθεωρήσεις στην πολιτική ελέγχου κατανάλωσης των οινπνευματωδών, καταβάλλοντας προσπάθειες να πεισθεί το κοινό να περιορίσει τη συνολική κατανάλωση οινπνευματωδών [2].

Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό  American Journal of Clinical Nutrition [3] τα άτομα που καταναλώνουν 2 ποτηράκια ξηρού κόκκινου κρασιού ημερησίως  αυξάνουν τα επωφελή βακτηρίδια του  εντέρου τους και ελαττώνουν τον αριθμό των παθογόνων βακτηριδίων του εντέρου τους. Αυτό σημαίνει ότι η συχνή μικρή κατανάλωση κόκκινου κρασιού μπορεί να  βελτιώσει την εντερική χλωρίδα του ανθρωπίνου εντέρου και αυτό έχει ως επακόλουθο τη βελτίωση της πέψης των τροφών, τη βελτίωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, τη διατήρηση της υγείας του δέρματος, κλπ. [3]

Συμπερασματικά αναφέρεται στην παραπάνω μελέτη ότι, η ελάττωση των παθογόνων βακτηριδίων στο έντερο δημιουργεί ένα πρεβιοτικό αποτέλεσμα στο έντερο, δηλαδή υποστηρίζει την ανάπτυξη βακτηριδιακών αποικιών, φιλικών  προς το ανθρώπινο οργανισμό, που δρουν προστατευτικά για την υγεία.

Στην ίδια δημοσίευση περιγράφεται επίσης ότι τα άτομα που κατανάλωναν μικρές ποσότητες κόκκινου κρασιού είχαν χαμηλή συστολική και διαστολική πίεση, ελαττωμένα τριγλυκερίδια,  χαμηλή LDL χοληστερόλη και CRP (C-reactive protein, C-Aντιδρώσα πρωτεΐνη) .  Η CRP είναι δείκτης της συνολικής παρουσίας φλεγμονής στο ανθρώπινο σώμα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι επιδεικνύεται σχέση μεταξύ της κατανάλωσης κόκκινου κρασιού και ελάττωσης της φλεγμονής [3].

Στην εν λόγω μελέτη έγινε επίσης σύγκριση του κόκκινου κρασιού με τα αποτελέσματα που προκαλεί  μια ισοδύναμη δόση άλλου οινοπνευματώδους ποτού, του τζιν (ισοδύναμες  ποσότητες  οινοπνεύματος). Η σύγκριση έδειξε ότι το τζιν  δεν ασκεί οποιαδήποτε ευεργετική δραστηριότητα από αυτές που ασκεί το κόκκινο κρασί [3].

Αυτό σημαίνει ότι οι ευεργετικές ιδιότητες του κόκκινου κρασιού πιθανότατα έχουν σχέση με τις πολυφαινόλες και τη ρεσβερατρόλη και όχι απαραιτήτως στο οινόπνευμα, αυτό καθεαυτό, αν και υπάρχει η πιθανότητα να υπάρχει συνεργική δράση των πολυφαινολών και των λοιπών χημικών ενώσεων του κόκκινου κρασιού και της ρεσβερατρόλης με το οινόπνευμα.

Η άποψη αυτή προέκυψε από το γεγονός ότι τα άτομα που κατανάλωναν οινόπνευμα , από το οποίο είχε αφαιρεθεί η αλκοόλη είχαν μικρότερα οφέλη, όσον αφορά την ελάττωση της αρτηριακής πίεσης.

Υπενθυμίζεται ότι και το λευκό κρασί έχει μερικές από τις ιδιότητες του κόκκινου κρασιού, αλλά   διαθέτει χαμηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών ουσιών και ρεσβερατρόλης.

Ένα άλλο εύρημα της παραπάνω μελέτης είναι ότι, όταν το κόκκινο κρασί καταναλίσκεται ταυτόχρονα με το γεύμα επιβραδύνει και μετριάζει το μεταγευματικό γλυκαιμικό αποτέλεσμα.  Αυτό δείχνει ότι σ΄αυτή την περίπτωση η μικρή κατανάλωση κόκκινου κρασιού μαζί με το γεύμα προκαλεί ορμονική εξισορρόπηση,  ελαττώνει τα επίπεδα της ινσουλίνης,  ελέγχει την όρεξη για φαγητό και ευνοεί τη διατήρηση του ορθού βάρους του σώματος [3].

Ο ρόλος της εντερικής μικροχλωρίδας στη βιοδιαθεσιμότητα και τις φυσιολογικές λειτουργίες των πολυφαινολών της διατροφής

Οι πολυφαινόλες κατηγοριοποιούνται ως δευτερογενείς μεταβολίτες των φυτών και έχουν προσελκύσει μεγάλη προσοχή σε σχέση με την ανθρώπινη υγεία και την πρόληψη χρόνιων ασθενειών.

Τα τελευταία χρόνια έχει δημοσιευτεί  ένας σημαντικός αριθμός μελετών σχετικά με τη φυσιολογική λειτουργία τους στον πεπτικό σωλήνα, όπως οι πρεβιοτικές τους ιδιότητες και η τροποποίηση της εντερικής χλωρίδας (microbiota ).
Έχει επίσης προταθεί ότι αρκετά προϊόντα υδρολύσεως και / ή σχάσης, που προέρχονται από τον καταβολισμό πολυφαινολών από εντερικά βακτηρίδια, ασκούν τις φυσιολογικές τους λειτουργίες στις θέσεις στόχους μετά τη μεταφορά τους στο σώμα.


Οι μονομερείς πολυφαινόλες, όπως τα φλαβονοειδή και οι ολιγομερείς πολυφαινόλες, όπως οι προανθοκυανιδίνες, καταβολίζονται συνήθως σε προϊόντα σχάσης της αλυσίδας από τα εντερικά βακτήρια στο παχύ έντερο.

Το γαλλικό οξύ και το ελλαγικό οξύ που προέρχονται από την υδρόλυση της γαλοταννίνης και της  ελλαγιτανίνης υποβάλλονται επίσης σε εντερικό καταβολισμό.

Αυτοί οι καταβολίτες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις φυσιολογικές λειτουργίες των διατροφικών  πολυφαινολών.

Μπορούν επίσης να επηρεάσουν το μικροβιωμα, με αποτέλεσμα την προαγωγή της υγείας με την ενεργοποίηση  της απέκκρισης των λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας (SCFA) και της εντερικής ανοσολογικής λειτουργίας.
Η εντερική χλωρίδα είναι ένας  βασικός παράγοντας στη διαμεσολάβηση των φυσιολογικών λειτουργιών των διατροφικών  πολυφαινολών [5].

Σχέση καρκινογονικότητας και κατανάλωσης κρασιού

Παρά το γεγονός ότι το κόκκινο κρασί , όταν καταναλίσκεται σε μικρές ποσότητες δρα ευεργετικά στο καρδιοκυκλοφορικό σύστημα, αυτό δεν ισχύει για την καρκινογένεση. Το οινόπνευμα έχει ταξινομηθεί από τον  International Agency for Research on Cancer (IARC) ως ανθρώπινο καρκινογόνο, διότι η κατανάλωσή του έχει συνδεθεί με αύξηση του κινδύνου πρόκλησης καρκίνου του ήπατος, του μαστού, του παχέος εντέρου και της ανώτερης αεροφόρας και πεπτικής οδού. Οι μηχανισμοί της καρκινογένεσηςπαραμένουν αδιευκρίνιστοι και έχουν εκφραστεί  διάφορες υποθέσεις που αφορούν την καρκινογένεση από χρήση οινοπνευματωδών,  ανάλογα με το όργανο στόχο, που εκδηλώνεται ο καρκίνος [4].

Στην περίπτωση του καρκίνου της ανώτερης αεροφόρας και πεπτικής οδού φαίνεται ότι σημαντικός παράγοντας, που παίζει κρίσιμο ρόλο στην  καρκινογένεση από τη χρήση οινοπνευματωδών είναι η ακεταλδεΰδη, η οποία  είναι ο κύριος μεταβολίτης του οινοπνεύματος [4].

Η ακεταλδεΰδη αντιδρά με το DNA των κυττάρων, προκαλώντας τροποποιήσεις, οι οποίες αν δεν αποκατασταθούν, μπορεί να προκαλέσουν μεταλλάξεις, που μπορεί  να οδηγήσουν στην δημιουργία καρκίνου [4].

Παρά το γεγονός ότι το οινόπνευμα μεταβολίζεται στο ήπαρ, σε διάφορες μελέτες που έγιναν σε ανθρώπους, βρέθηκαν υψηλότερα επίπεδα ακεταλδεΰδης στο σάλιο, σε σύγκριση με τα επίπεδα ακεταλδεΰδης,  που βρέθηκαν στο αίμα  μετά την κατανάλωση οινοπνεύματος.

Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι η έκθεση στην ακεταλδεΰδη, που προέρχεται από το οινόπνευμα μπορεί να συμβαίνει στην στοματική κοιλότητα  ανεξάρτητα από το μεταβολισμό του οινοπνεύματος στο ήπαρ [4].

Αυτή η υπόθεση υποστηρίχτηκε από τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε σε πιθήκους και ανθρώπους, τα οποία έδειξαν τις  τροποποιήσεις που προκαλούνται στο DNA στοματικών κυττάρων από τη δράση της ακεταλδεΰδης σε άτομα που εκτέθηκαν σε οινόπνευμα και που τελικά δηλώνει ότι, ο μεταβολισμός του οινοπνεύματος στη στοματική κοιλότητα είναι ένας ανεξάρτητος παράγοντας πρόκλησης καρκίνου [4].

Γιαυτό δεν συνιστάται η συνεχής και για μακρό χρονικό διάστημα, κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, ούτε επιτρέπεται στα άτομα με προδιάθεση στον καρκίνο και οι καρκινοπαθείς να πίνουν οινοπνευματώδη ποτά.

Μπορούν όμως τα άτομα αυτά, αλλά και ο καθένας,  να τροφοδοτούν τον οργανισμό τους με τις ισχυρές αντιοξειδωτικές , αντικαρκινικές, καρκινοανασταλτικές και αντιμεταστατικές ουσίες του κόκκινου σταφυλιού,  χρησιμοποιώντας  τη σκόνη των αποξηραμένων σπόρων και φλουδών του κόκκινου Αγιωργίτικου σταφυλιού Νεμέας, το Vinogkelin.

Πως μπορεί κανείς να προσλάβει τις πολύτιμες πολυφαινόλες  του κόκκινου σταφυλιού, χωρίς να καταναλώσει κόκκινο κρασί

Σε περίπτωση όμως που σε κάποιο άτομο δεν αρέσει το κόκκινο κρασί ή δεν επιτρέπεται, για λόγους ειδικούς ιατρικούς,  να καταναλώνει οινοπνευματώδη, μπορεί να μη στερηθεί τα πολύτιμα συστατικά του κόκκινου κρασιού, αν καταναλώνει τις κάψουλες του συμπληρώματος διατροφής  VINOGKELIN

Kάθε κάψουλα Vinogkelin περιέχει σκόνη αποξηραμένων σπόρων και φλουδών του βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου σταφυλιού ΄΄Γκέλικος΄΄.
Τα βιολογικά σταφύλια ΄΄Γκέλικος΄΄, επειδή είναι ξερικής παραγωγής τα κουκούτσια και οι φλούδες τους περιέχουν  εξαιρετική  πυκνότητα πολυφαινολών, ρεσβερατρόλης και των λοιπών αντιοξειδωτικών.

Παίρνοντας κανείς 2 κάψουλες VINOGKELIN πρωί, μεσημέρι, βράδυ μαζί με το φαγητό του είναι σαν να πίνει ένα ποτηράκι του φυσικώς λιαστού, βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου Νεμέας  ‘‘Γκελάντο’’, χωρίς όμως να παίρνει το οινόπνευμα.
H κατανάλωση των καψουλών  Vinogkelin  δεν συνοδεύεται από οποιαδήποτε παρενέργεια.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1. Angela M Wood, et al.  Risk thresholds for alcohol consumption: combined analysis of individual-participant datafor 599 912 current drinkers in 83 prospective studies. Lancet. 2018 Apr 14; 391(10129): 1513–1523. doi: 10.1016/S0140-6736(18)30134-X. Correction in: Lancet. 2018 Jun 2; 391(10136): 2212.
2. GBD 2016 Alcohol Collaborators. Alcohol use and burden for 195 countries and territories, 1990–2016: a systematic analysisfor the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet. 2018 Sep 22; 392(10152): 1015–1035. doi: 10.1016/S0140-6736(18)31310-2. Correction
in: Lancet. 2018 Sep 29; 392(10153): 1116. Correction in: Lancet. 2019 Jun 22; 393(10190): e44.

3.Queipo-Ortuño MI1, Boto-Ordóñez M, Murri M, Gomez-Zumaquero JM, Clemente-Postigo M, Estruch R, Cardona Diaz F, Andrés-Lacueva C, Tinahones FJ. Influence of red wine polyphenols and ethanol on the gut microbiota ecology and biochemical biomarkers. Am J Clin Nutr. 2012 Jun;95(6):1323-34. doi: 10.3945/ajcn.111.027847. Epub 2012 May 2.
4.Stornetta A, Guidolin V, Balbo S. Alcohol-Derived Acetaldehyde Exposure in the Oral Cavity. Cancers (Basel). 2018 Jan 14;10(1). pii: E20. doi: 10.3390/cancers10010020.

5. Kyuichi Kawabata, Yasukiyo Yoshioka, Junji Terao. Role of Intestinal Microbiota in the Bioavailability and Physiological Functions of Dietary Polyphenols. Molecules. 2019 Jan; 24(2): 370.