Γκελης Ν. Δημητριος [Δρ],

Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Εμψυχωτής (Medical Life Coach)

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤΑΥΡΙΑΝΗ

Ιατρός Παθολόγος, Δερβενακίων 1, Κόρινθος, τηλ. 2741025257, .(JavaScript must be enabled to view this email address)

Μουσούρος Νικόλαος

Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Άργος, Αργολίδος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ΩΡΛ Αλλεργία, ακοολογία, διαταραχές όσφρησης, γεύσης και κατάποσης

Γκελη Αικατερινη

Ιατρός, Ακτινολόγος, Άσσος, Κορινθίας

Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει τα καρδιοπροστατευτικά αποτελέσματα της μικρής έως  μέτριας κατανάλωσης κόκκινου κρασιού. Αυτά,  και άλλα  επωφελή αποτελέσματα που επιφέρει στην υγεία το κόκκινο κρασί  οφείλονται στο οινόπνευμα και τα μη οινοπνευματούχα συστατικά του, όπως διάφορα φαινολικά μόρια ( κερσετίνη και η ρεσβερατρόλη).

Οι πολυφαινόλες του κόκκινου κρασιού έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, που επηρεάζουν ευνοϊκά  την τη λειτουργία του ενδοθηλίου των αγγείων, διότι προάγουν την αγγειοδιαστολή που επιτελείται με τη μεσολάβηση του υποξειδίου του αζώτου [nitric oxide-mediated vasodilation] και ανακόπτοντας την οδό της ενδοθηλίνης-1 [1].

Οι έρευνες της σχέσης κατανάλωσης οίνου  και νεφροπαθειών είναι περιορισμένες. Οι ασθενείς με χρονία νεφρική ανεπάρκεια παρουσιάζουν μια επιτάχυνση της αθηρωματοσκληρυντικής βλάβης [1]. Λαμβάνοντας υπόψη το πολύ γνωστό αποτέλεσμα του κόκκινου κρασιού στο καρδιοκυκλοφορικό σύστημα, η ελαφρά έως μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού θα μπορούσε να είναι επωφελής και για τους νεφροπαθείς.

Το οξειδωτικό στρες και η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου αλληλοσυσχετίζονται και αυτό παίζει κάποιο ρόλο στην παθοφυσιολογία πολλών νεφροπαθειών, περιλαμβανομένης της οξείας και χρονίας νεφρικής ανεπάρκειας.

Το οινόπνευμα (αιθανόλη) και τα μη οινοπνευματούχα συστατικά του κόκκινου κρασιού και ιδιαίτερα οι πολυφαινόλες επηρεάζουν την οξειδωτική ισορροπία και τη λειτουργία του ενδοθηλίου.
Αν και η μακροχρόνια κατάχρηση οίνου έχει σχετιστεί με πολλές νεφρικές αλλαγές στους ανθρώπους σε πειραματικές μελέτες, οι πολυφαινόλες του κόκκινου κρασιού έχει βρεθεί, ότι ενισχύουν τις αντιοξειδωτικές αμυντικές λειτουργίες του νεφρού.

Επίσης βρέθηκε ότι ασκούν προστατευτικά αποτελέσματα κατά της νεφρικής βλάβης λόγω ισχαιμίας/επαναιματάρδευσηw και ανακοπής της απόπτωσης (προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος) των μεσαγγειακών κυττάρων. H επαναιματάρδευση  είναι η βλάβη ενός ιστού, που προκαλείται, όταν αποκαθίσταται η αιμάτωσή του μετά από μια περίοδο ισχαιμίας ή έλλειψης οξυγόνου.

Επιπλέον, στους διαβητικούς ασθενείς η χορήγηση μικρών έως  μέτριων ποσοτήτων κόκκινου κρασιού και μιας δίαιτας πλούσιας σε πολυφαινόλες επιβράδυνε την εξέλιξη της διαβητικής νεφροπάθειας [2].

Όσον αφορά δε τη μη ευνοϊκή δράση του οινοπνεύματος στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης φαίνεται ότι αυτή αντιρροπείται από τα προστατευτικά αποτελέσματα των πολυφαινολών.

Τα ευεργετικά για την υγεία αποτελέσματα της μικρής έως μέτριας κατανάλωσης κόκκινου κρασιού μπορεί μερικώς να αποδοθούν στις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες. Πράγματι, το αντιοξειδωτικό σύστημα άμυνας του νεφρού ενισχύεται μετά από χρόνια κατανάλωση μετρίων ποσοτήτων κόκκινου κρασιού. Αυτό μπορεί να αποδοθεί μερικώς στο συνδυασμό των αποτελεσμάτων της αιθανόλης και κυρίως των πολυφαινολών του κόκκινου κρασιού. Οι πολυφαινόλες διαθέτουν εξαιρετική ικανότητα καθαρισμού των ελευθέρων ριζών οξυγόνου και  δεσμεύουν βαρέα μέταλλα. Από την άλλη πλευρά η αιθανόλη τροποποιεί τη δραστηριότητα των αντιοξειδωτικών ενζύμων [3]

Από συγκρίσεις μετρήσεων των επιπέδων ρεσβερατρόλης και πολυφαινολών σε συμβατικά και βιολογικά κόκκινα κρασιά βρέθηκε ότι τα  βιολογικά κόκκινα κρασιά περιέχουν  πολυφαινόλες κατά 30% περισσότερες σε σύγκριση με τα συμβατικά κόκκινα κρασιά[4].

Η κατάχρηση οινοπνευματωδών αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα. Είναι πλέον αναγνωρισμένο  ότι υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της χρόνιας νεφροπάθειας (CKD) και της κατανάλωσης οινοπνεύματος.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές ασυνέπειες μεταξύ πειραματικών και κλινικών μελετών σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ και τη νεφρική βλάβη.
Ο πιθανός λόγος για αυτό το αντιφατικό συμπέρασμα είναι το πολύπλοκο πρότυπο κατανάλωσης οινοπνεύματος από ανθρώπους και ορισμένοι βιοενεργοποιητές στο κρασί.

Επιπλέον, ο σχεδιασμός  των κλινικών μελετών από μόνος του μπορεί επίσης να προκαλέσει αντικρουόμενες ερμηνείες των αποτελεσμάτων.

Λαμβάνοντας υπόψη τα οφέλη της ελαφράς έως μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ, συνιστούμε οι ασθενείς με CKD να συνεχίσουν την ελαφρά έως μέτρια κατανάλωση οινοπνεύματος, η οποία είναι επωφελής για αυτούς.

Επειδή η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητα συμβάντα, δεν συνιστάται στα άτομα που δεν πίνουν οινοπνευματώδη,  να αρχίσουν να πίνουν.

Αν και η ελαφρά έως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μην αποτελεί κίνδυνο για τους ασθενείς με χρονία νεφρική ανεπάρκεια, εν τούτοις  πρέπει πάντοτε να ενημερώνει ο ασθενής το γιατρό του, διότι αν οι νεφροπαθείς καταναλώνουν οινοπνευματώδη, ενώ η κατάσταση της υγείας τους, δεν το επιτρέπει μπορεί ακόμη και η μικρή κατανάλωση οινοπνεύματος να βάλει τη ζωή του σε κίνδυνο [5].

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1. Caimi G1, Carollo C, Lo Presti R. Chronic renal failure: oxidative stress, endothelial dysfunction and wine. Clin Nephrol. 2004 Nov;62(5):331-5.
2. Rodrigo R1, Rivera G. Renal damage mediated by oxidative stress: a hypothesis of protective effects of red wine. Free Radic Biol Med. 2002 Aug 1;33(3):409-22.
3. Presti RL1, Carollo C, Caimi G. Wine consumption and renal diseases: new perspectives. Nutrition. 2007 Jul-Aug;23(7-8):598-602. Epub 2007 Jun 15.
4.Micelli A. Negro C. , Tommasi L.,  de Leo P. Polyphenols, resveratrol, antioxidant activity, and ochratoxin A contamination in red table wines, Controlled Denomination of Origin (COD) wines and wines obtained from organic farming.  Journal of Wine Research, Volume 14, Numbers 2-3, Numbers 2-3/August December 2003 , pp. 115-120(6)

5.Zhenliang Fan, Jie Yun, Shanshan Yu, Qiaorui Yang, Liqun Song. Alcohol Consumption Can be a “Double-Edged Sword” for Chronic Kidney Disease Patients. Med Sci Monit. 2019; 25: 7059–7072.