Γκελης Ν. Δημητριος [Δρ],

Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Εμψυχωτής (Medical Life Coach)

Γκελη Αικατερινη

Ιατρός, Ακτινολόγος, Άσσος, Κορινθίας

Γκέλης Δ. Νικόλαος [Δρ}, Κόρινθος

Ψυχολόγος, Κόρινθος .(JavaScript must be enabled to view this email address)

Ο λαός λέει όταν πιάνεις το κρυστάλλινο ποτήρι με το κρασί ικανοποιείς την αφή, όταν βλέπεις το χρώμα του κρασιού μέσα στο κρυστάλλινο ποτήρι ικανοποιείς την όρασή σου, όταν τσουγκρίζεις το κρυστάλλινο ποτήρι σου με το ποτήρι ενός άλλου ατόμου ικανοποιείς την ακοή σου και όταν το πίνεις το κρασί από το κρυστάλλινο ποτήρι ικανοποιείς τη γεύση σου.
Βεβαίως αυτοί είναι αυθαίρετοι αφορισμοί που μεταδίδονται από τον ένα στον άλλο. 

Όταν πίνει κάποιος μόνος του κρασί δεν συμμετέχει η ακοή του και πιθανόν πίνει την αναγκαία για την υγεία δόση του ενός ή δύο ποτηριών ή βρίσκεται σε ψυχολογικό στρες ή μελαγχολία ή είναι αλκοολικός, οπόταν πίνει άσκοπα.

Οι περισσότεροι από μας έχουμε όμως απολαύσει τον ήχο του κρασιού, όταν ανοίγουμε την κάνουλα του βαρελιού και ακούμε το χαρακτηριστικό ήχο του ρέοντος οίνου. Κανένα υγρό δεν παράγει τον ήχο του ρέοντος οίνου από την κάνουλα του βαρελιού.

Η κατανάλωση κρασιού από την αρχαιότητα είναι συνδεδεμένη με ποικίλα τελετουργικά έθιμα. Τα έθιμα αυτά είναι εκφράσεις του συλλογικού ασυνειδήτου των ανθρώπων. Με τη χειρονομία της πρόποσης δίδεται η ευκαιρία να πει κανείς μιαν ευχή που αφορά ένα άτομο ή πολλά.

Στην Αρχαία Ελλάδα παρήγαγαν άκρατο οίνο, δηλαδή κρασί στο οποίο δεν προσέθεταν νερό. Ο άκρατος οίνος ήταν κόκκινο κρασί που μπορούσε να διατηρηθεί χωρίς χημικά συντηρητικά, τα οποία άλλωστε δεν είχαν τότε επινοηθεί. Όταν άνοιγαν τους αμφορείς με τον άκρατο οίνο, προσέθεταν νερό και ο οίνος λεγόταν κεκραμένος. Η προσθήκη νερού στον άκρατο οίνο γινόταν τελετουργικά. Σήμερα άκρατος οίνος είναι το βιολογικό, φυσικώς λιαστό, γλυκό κόκκινο Αγιωργίτικοκρασί ''Γκελάντο'' και ο γλυκός, βιολογικός, φυσικώς λιαστός εκκλησιαστικός ερυθρός Αγιωργίτικος  οίνος ΝΑΜA.

Στην Αρχαία Ελλάδα το κρασί το έπιναν με κύλικες, που ήταν κύπελλα από πηλό. Συνήθως πίνανε από έναν  κύλικα που περιφερόταν από άτομο σε άτομο της ομήγυρης. Το τσούγκρισμα των κυλίκων ήταν πρακτικά αδύνατο, διότι ήταν πολύ εύκολο να χυθεί το κρασί.

Οι προπόσεις και οι ανακοινώσεις ευχών ήταν επιδιωκόμενες τελετουργικές διαδικασίες κατά τη διάρκεια των συμποσίων ή των δείπνων.

Το τσούγκρισμα των ποτηριών έγινε κοινωνικό έθιμο από τότε που επινοήθηκε και εξαπλώθηκε το γυαλί, ιδίως μετά τα πρώτα χρόνια της Ρωμαιοκρατίας. Στην αρχαιότητα δεν είχαν τη δυνατότητα να απολαύσουν το χρώμα του κόκκινου άκρατου οίνου που έπιναν ή αργότερα του κρασιού, στο οποίο προσέθεταν νερό, διότι δεν υπήρχαν γυάλινα ποτήρια.

Δεν είχαν επίσης τη δυνατότητα να απολαύσουν το ευχάριστο κουδούνισμα των κρυστάλλινων ποτηριών που χρησιμοποιούμε σήμερα.

Έχουν γραφεί διάφοροι μύθοι διεθνώς για το τσούγκρισμα των ποτηριών . Στην Καινή Διαθήκη η λέξη οίνος αναφέρεται 34 φορές, αλλά πουθενά δεν αναφέρεται ότι τσούγκρισε ο Ιησούς Χριστός το ποτήρι του με τα ποτήρια των αποστόλων, τα οποία άλλωστε ήσαν πήλινα κύπελλα.

Κατά την άποψη πολλών το τσούγκρισμα γίνεται για την ικανοποίηση της ακοής, δεδομένου ότι με την πόση οίνου ικανοποιούνται όλες οι αισθήσεις. Την άποψη αυτή την ασπάζονται πολά άτομα. Όμως  πρέπει να αναλογιστεί κανείς  σε όλες τις ηλικίες υπάρχουν βαρήκοα άτομα και ότι  το 40% των ατόμων άνω των 40 ετών έχουν διαφόρων βαθμών βαρηκοΐα.

Έτσι, είναι λογικό να σκεφθεί κανείς ότι μόνον τα προνομιούχα άτομα με ακέραιη ακουστική ικανότητα απολαμβάνουν τον ήχο της σύγκρουσης των ποτηριών τους. Επίσης, οι ηλικιωμένοι σίγουρα δεν έχουν την ακουστική ικανότητα που διέθεταν στη νεότητά τους.

Παρά τούτο οι τελείως βαρήκοοι και οι κωφάλαλοι, συγκρούντας τα ποτήρια τους μπορεί να μην απολαμβάνουν τον ήχο των κρυστάλλινων ποτηριών, όμως αισθάνονται την κραδασμική δόνηση των ποτηριών  που μεταβιβάζεται από το ποτήρι, στο χέρι τους.

Θα πρέπει να θυμηθούμε ότι η λέξη τσούγκρισμα  προέρχεται από το αρχαίο συγκρούομαι. Η λέξη συγκρούομαι προέρχεται από την Ομηρική λέξη συγκυρέω που σημαίνει συμβάλλομαι, συμπίπτω, συγκρούομαι, συναντώμαι.

Όταν λοιπόν οι άνθρωποι τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους εκφράζουν τη σύμπτωση των φιλικών τους διαθέσεων, εκείνη τη στιγμή. Με το τσούγκρισμα των ποτηριών δίδεται σημασία στην άμεση ελαφρώς θορυβώδη συνάντηση των ανθρώπων μέσω του αγγίγματος των ποτηριών, που μεταφράζεται ως  σύμπτωση συναισθημάτων εκτίμησης, συμπάθειας, συναντίληψης καταστάσεων , γεγονότων και εκπομπής εσωτερικών μηνυμάτων συμπάθειας και κατανόησης.

Επουδενί λόγο το τσούγκρισμα των ποτηριών εκφράζει εχθρότητα ή σύγκρουση ατόμων. Το τσούγκρισμα συμβάλλει στη σύσφιξη των σχέσεων και συνήθως εκφράζει την αμοιβαία χαρά της συνάντησης και την ανταλλαγή ευχών υγείας και μακροημέρευσης ή επιτυχίας ενός κοινού σκοπού.

Με αυτή την έννοια ικανοποιείται η αίσθηση της ακοής, καθώς οι συγκρούοντες τα ποτήρια